In maart 2019, tijdens een symposium in Emmeloord over de Lelylijn, zei stedenbouwkundige en mobiliteitsexpert prof. dr. ir. Rob van der Bijl: “Noord-Nederland mag niet vergeten worden bij de Urban Planning”, oftewel de spreiding van mensen en voorzieningen. In een interview in juni 2019 noemde hij de Lelylijn ‘de levensader voor de middenklasse’. De noordelijke periferie verdient volgens Van der Bijl een betere openbaar vervoer (ov)-ontsluiting. Anders dan in het rapport OV2040. Van der Bijl: “Daarin ligt de focus op de ‘cirkellijn’, met als noordelijkste puntje Zwolle. Zo moet het dus niet”.
Vanaf Zwolle wordt een groot deel van Drenthe en heel Fryslân en Groningen via een flessenhals bij Meppel ontsloten. Bij een calamiteit op dat spoortraject staat regelmatig heel Noord-Nederland vast.
Als Nederland net zo hard blijft groeien als in de afgelopen jaren, wonen er over 20 jaar bijna 20 miljoen mensen. Al deze mensen passen niet meer in de nu al overvolle Randstad. Er is volgens onze regering betere regie nodig om de fysieke inrichting van Nederland in goede banen te leiden. Daarom is men momenteel bezig met de Nationale Omgevingsvisie(NOVI). Volgens het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) is er sprake van oplopende druk op de leefomgeving. Er moeten fundamentele keuzes worden gemaakt. Die bevolkingsgroei vraagt om enorme aantallen nieuwe woningen en werklocaties. Dat zal voor een deel in de periferie plaats moeten vinden. Hierdoor zal ook de mobiliteit sterk toenemen. De huidige weg- en railinfrastructuur kan nauwelijks meer reizigers absorberen. Hier ligt een grote uitdaging. Tot 2030 verwacht de Mobiliteitsalliantie stijgingen in de personenmobiliteit met 13 tot 20% en het goederenvervoer met 4 tot 19%.
De drie noordelijke hoofdsteden blijven met het rapport OV2040, relatief slecht bereikbaar. Zeker als, zoals momenteel, er ook nog aan het spoor wordt gewerkt. Dan is de toch al lange reistijd onacceptabel aan het worden.
Uit publicatie in het blad ‘Transport Reviews’ over het promotieonderzoek van Jeroen Bastiaanssen, vervoerseconoomen researcher bij het Planbureau voor de Leefomgeving, blijkt onder andere dat goede toegang tot goed ov een betere bereikbaarheid en de kans op werk vergroten.
In de omgeving van plaatsen langs de gewenste Lelylijn, zullen kansen ontstaan op enorme economische ontwikkelingen. Noordoost-Nederland als geheel zal kunnen profiteren en de Randstad profiteert door ontlasting van de druk op de woningmarkt en afname van files. Het Noordoosten is zo de oplossing van een deel van de problemen van de Randstad.
Op de site van ProRail staat dat 1 trein 56 vrachtwagens vervangt Er is dus veel minder CO2-uitstoot met goederenvervoer per trein. De A6 en A7 slibben nu in de spits steeds dicht met rijtjes vrachtwagens. Als ‘s nachts meerdere treinen containers vervoeren tussen Hamburg en Rotterdam en de grote plaatsen daartussen, scheelt dat potentieel overdag veel vrachtverkeer op de weg. Minder files dus.
Niet alleen Noordoost-Nederland maar héél Nederland en zelfs het milieu heeft deze Lelylijn, door Van der Bijl genoemd ‘de levensader voor de middenklasse’, hard nodig!
Het wordt nu tijd dat de Lelylijn door álle partijen in het verkiezingsprogramma’s wordt gezet.
Dirk Pool,
ambassadeur Lelylijn
Vicevoorzitter statenfractie VVD Fryslân